Σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Commission (Κομισιόν), ανάπτυξη 3,5% το 2022 και 3,1% το 2023, μετά από μια ισχυρή ανάπτυξη 8,3% το 2021, «βλέπει» η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ελλάδα, ενώ αναθεωρεί προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2022 και το 2023, σε σύγκριση με αυτές του Φεβρουαρίου, τότε προέβλεπε 4,9% για το 2022 και 3,5% για το 2023.
Συγκεκριμένα, η European Economic Forecast (Spring 2022) αναφέρει, ότι μετά την ταχεία ανάκαμψη από την πανδημία και ένα πολλά υποσχόμενο ξεκίνημα τους πρώτους μήνες του έτος, ο ρωσικός επιθετικός πόλεμος κατά της Ουκρανίας έχει θολώσει τις προοπτικές για την Ελλάδα. Η ανάπτυξη αναμένεται να υποχωρήσει, αλλά να παραμείνει σταθερή, κυρίως λόγω της πλήρους ανάκαμψης του τουρισμού μέχρι το τέλος του ορίζοντα πρόβλεψης. Ο υψηλός πληθωρισμός αναμένεται να επιβαρύνει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, αλλά η πτώση μετριάζεται εν μέρει από κυβερνητικά μέτρα στήριξης. Τα έκτακτα μέτρα πρόκειται να λήξουν το 2022 και αναμένεται πρωτογενές πλεόνασμα για το 2023.
Ανάπτυξη στο 3,5%, αλλά και αβεβαιότητα
Οπως σημειώνει η ΕΕ, παρά την παρατεταμένη αβεβαιότητα λόγω της πανδημίας, η ελληνική οικονομία ανέκαμψε γρήγορα το 2021, αντισταθμίζοντας σχεδόν εξ ολοκλήρου την απότομη οικονομική ύφεση από το 2020. Το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας αυξήθηκε κατά 8,3% το 2021, αντικατοπτρίζοντας την καλύτερη από την αναμενόμενη τουριστική περίοδο, ενώ και η ιδιωτική κατανάλωση σχεδόν ανέκαψε πλήρως Η ανάπτυξη προήλθε επίσης από την αξιοσημείωτη άνοδο των ιδιωτικών επενδύσεων, ενώ οι εξαγωγές αγαθών συνέχισαν να αυξάνονται, καθώς η η χώρα επωφελήθηκε από την ανάκαμψη στην ΕΕ και από άλλους εμπορικούς εταίρους.
Η αναταραχή στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας αναμένεται να αυξήσει τον εγχώριο πληθωρισμό και να επιβαρύνουν τα πραγματικά εισοδήματα των νοικοκυριών. Ωστόσο, η κυβέρνηση με τα μέτρα στήριξης, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού, καθώς και οι αποταμιεύσεις που συσσωρεύτηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, αναμένεται να μετριάσουν εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις στην ιδιωτική κατανάλωση. Η αυξημένη αποστροφή κινδύνου, μαζί με την αυξημένη συμφόρηση εφοδιασμού, μπορεί να καθυστερήσει τα νέα επενδυτικά σχέδια, αλλά η οικονομία θα επωφεληθεί από την υλοποίησει των έργων, που χρηματοδοτούνται από RRP.
Η αύξηση των εξαγωγών προβλέπεται να παραμείνει σταθερή, λόγω της ανάκαμψης στον τουρισμό, η οποία εκτιμάται, ότι θα παραμείνει ανθεκτικός παρά την μείωση των τουριστών από τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία. Η αύξηση των εξαγωγών αγαθών αναμένεται να μειωθεί σε σύγκριση με προηγούμενες εκτιμήσεις κυρίως λόγω της προβλεπόμενης επιβράδυνσης στην ΕΕ και την παγκόσμια οικονομία. Συνολικά, το πραγματικό ΑΕΠ προβλέπεται να αυξηθεί κατά 3,5% το 2022, ενώ το 2023 αναμένεται η ανάπτυξη να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, στο 3,1%, λόγω της σταδιακής ανάκτησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, καθώς και της προβλεπόμενης επιστροφής του τουρισμού στο προ πανδημίας του επίπεδο.
Συνεχίζεται η δημιουργία θέσεων εργασίας, εν μέσω υψηλού πληθωρισμός
Η δημιουργία θέσεων εργασίας παρουσίασε ισχυρή ανάπτυξη στο δεύτερο εξάμηνο του 2021, λόγω της αύξησης της απασχόλησης στη γεωργία και στη μεταποίηση. Αναμένεταινα συνεχιστεί και το 2022, παρά τη συνολική επιβράδυνση οικονομική δραστηριότητα φέτος. Ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε κατά 7,5% τον Μάιο του 2022, μετά από μέτρια αύξηση 2% τον Ιανουάριο 2022. Αυτό είναι πιθανό να υποστηρίξει την άνοδο των ονομαστικών μισθών κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, δεδομένου ότι σχεδόν το ένα τρίτο του συνόλου των εργαζομένων στη χώρα λαμβάνει κατώτατο μισθό.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να κορυφωθεί το δεύτερο τρίμηνο του 2022 και να παραμείνει υψηλά στη συνέχεια, πριν αρχίσει να μειώνεται το 2023. Οι τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι ο κύριος μοχλός, ενώ η αύξηση του βασικού κόστους εισροών, όπως τα λιπάσματα και οι μεταφορές, θα επηρεάσουν τις τιμές των τροφίμων. Ο πληθωρισμός προβλέπεται να φτάσει το 6,3% το 2022 και 1,9% το 2023.
Τα πρωτογενή πλεονάσματα πρόκειται να επιστρέψουν
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης της Ελλάδας έφτασε 7,4% το 2021, λόγω των έκτακτων μέτρων στήριξης που σχετίζονται με την πανδημία και εξακολουθούν να ισχύουν. Αυτό το αποτέλεσμα σύμφωνα με την ΕΕ είναι καλύτερο από ό,τι αναμενόταν νωρίτερα, και οφείλεται κυρίως στην ανάκτηση προσωπικών και εταιρικών εισοδημάτων. Το δημόσιο χρέος μειώθηκε στο 193% του ΑΕΠ, λόγω της ισχυρής αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Καθώς η ανάπτυξη συνεχίζεται, και ορισμένα από τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία καταργούνται σταδιακά, το έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί στο 4,3% του ΑΕΠ το 2022, αν και είναι πιθανόν να επηρεαστεί από τα προσωρινά μέτρα που λαμβάνονται ως απάντηση στις υψηλές τιμές της ενέργειας.
Περαιτέρω μείωση του δημόσιου χρέους
Η έκθεση της ΕΕ σημειώνει, ότι το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί στο 1% του ΑΕΠ το 2023, φέρνοντας το πρωτογενές ισοζύγιο σε πλεόνασμα 1,3% του ΑΕΠ. Αυτή η προβλεπόμενη μείωση προϋποθέτει, ότι τα περισσότερα από τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία, καθώς και αυτά που εφαρμόζονται για να μετριαστεί ο αντίκτυπος του υψηλές τιμές ενέργειας, θα καταργηθούν σταδιακά. Και συνεχίζει η ΕΕ επισημαίνοντας, ότι το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω 186% του ΑΕΠ το 2022 και σε περίπου 180% εντός 2023, υποστηριζόμενη από την αύξηση της ονομαστικής ΑΕΠ και τα δύο έτη και πρωτογενές πλεόνασμα το 2023.
Κλείνοντας, η έκθεση τονίζει ότι παρά το καλύτερο από το αναμενόμενο το αποτέλεσμα του 2021, οι δημοσιονομικοί κίνδυνοι παραμένουν σημαντικοί και σχετίζονται κυρίως με πιθανή ενεργοποίηση των κρατικών εγγυήσεων που εκδίδονται ως μέρος των μέτρων στήριξης, τις δικαστικές υποθέσεις κατά της κτηματομεσιτικής εταιρείας του Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Επίσης η έκθεση επισημαίνει ότι εκκρεμεί και η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για την αναδρομική αποζημίωση για περικοπές στις επικουρικές συντάξεις και τα εποχικά επιδόματα. Στα θετικά σημειώνει την πιθανή αύξηση των εταιρικών εισοδημάτων.
Σταϊκούρας: Η ελληνική οικονομία επιδεικνύει ανθεκτικότητα
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, σχολιάζοντας τις εαρινές προβλέψεις της Κομισιόν δήλωσε: “Οι σημερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνουν την αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα που επιδεικνύει η ελληνική οικονομία κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης, παρουσιάζοντας μάλιστα μία σταθερή δυναμική. Παράλληλα αναγνωρίζουν την αποτελεσματικότητα της οικονομικής πολιτικής της Κυβέρνησης.
Συγκεκριμένα, η χώρα μας, παρά τις αναμενόμενες απώλειες που υφίσταται – όπως, εξάλλου, και ολόκληρη η Ευρώπη – λόγω της ενεργειακής κρίσης, εκτιμάται ότι θα παρουσιάσει ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τόσο για το 2022 όσο και για το 2023. Επιπρόσθετα, η Ελλάδα εμφανίζεται πρωταθλήτρια στην Ευρώπη στις επενδύσεις για την τριετία 2021 – 2023, με διψήφια μάλιστα άνοδο των επενδύσεων και για το 2022.
Την ίδια στιγμή η ανεργία στη χώρα μας συνεχίζει να υποχωρεί τα επόμενα χρόνια, μετά και τη σημαντική συρρίκνωση που παρουσίασε τα τελευταία έτη.
Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, παρουσιάζεται μεν υψηλός, διαμορφώνεται όμως στο επίπεδο του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να τονίζει ότι τα μέτρα στήριξης που λαμβάνει η Κυβέρνηση, η σημαντική ενίσχυση του κατώτατου μισθού αλλά και οι αυξημένες αποταμιεύσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας αμβλύνουν τις πληθωριστικές πιέσεις που δέχεται το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών.
Η νέα κρίση που διερχόμαστε πλήττει μεν, αλλά φαίνεται να μην εκτρέπει την οικονομία μας. Δημιουργεί πρόσθετες δυσκολίες, αλλά δεν θα οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες καταστάσεις. Θολώνει τα επιτεύγματα και τις ευοίωνες προοπτικές της χώρας, αλλά δεν ακυρώνει τη διεθνώς καλή εικόνα της.
Με συνέπεια, αποφασιστικότητα και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και εφαλτήριο όσα έχουμε όλοι μαζί πετύχει, συνεχίζουμε τον απαιτητικό, αλλά ταυτόχρονα και ανοδικό δρόμο που έχουμε χαράξει.
Είμαι βέβαιος ότι παρά τις μεγάλες “φουρτούνες”, μπορούμε να οδηγήσουμε την οικονομία μας σε ένα περιβάλλον υψηλής και βιώσιμης ανάπτυξης, δημιουργίας περισσότερων νέων θέσεων απασχόλησης και ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής”.
Διαβάστε εδώ ολόκληρη την European Economic Forecast (Spring 2022) της European Commission