Γιατί ανεβαίνει η τιμή του ρυζιού – Ο ρόλος της Ινδίας

Τον περασμένο μήνα, τρεις ημέρες αφότου η Ρωσία αποχώρησε από τη συμφωνία για τα δημητριακά στη Μαύρη Θάλασσα, η Ινδία επέβαλε απαγόρευση στις 20 Ιουλίου στις εξαγωγές λευκού ρυζιού, που δεν είναι μπασμάτι. Η κίνηση αυτή ακολούθησε την απαγόρευση της εξαγωγής θραυσμάτων ρυζιού, η οποία είχε ανακοινωθεί τον Σεπτέμβριο του περασμένου έτους και εξακολουθεί να ισχύει.

Οι λόγοι της Ινδίας ήταν εγχώριοι – αύξηση των τιμών των τροφίμων, υψηλός πληθωρισμός και φόβος έλλειψης ρυζιού λόγω των διαταραχών του El Nino καθώς η χώρα οδεύει σε εορταστική περίοδο και εκλογές – αλλά ο αντίκτυπος των απαγορεύσεων γίνεται πλέον αισθητός παγκοσμίως, με τις τιμές να εκτοξεύονται.

Η κυβέρνηση προτείθεται να ορίσει κατώτατη τιμή 1.200 δολάρια ανά τόνο για τις εξαγωγές ρυζιού basmati, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εμπορίου, με σκοπό να αποτρέψει ορισμένους εμπόρους από το να προσπαθούν να περάσουν λαθραία το λευκό ρύζι μη-μπασμάτι, το οποίο έχει απαγορευτεί για εξαγωγές, από τα τελωνεία “μεταμφιεσμένο” ως την ακριβότερη αρωματική ποικιλία, δήλωσε η κυβέρνηση της Ινδίας την Κυριακή 27/8.

Η τελευταία κίνηση ακολουθεί την επιβολή φόρου εξαγωγής 20% στο parboiled ρύζι την Παρασκευή, επιβεβαιώνοντας προηγούμενο δημοσίευμα του Bloomberg News. Η Ινδία, η οποία είχε μερίδιο περίπου 40% στο παγκόσμιο εμπόριο ρυζιού πέρυσι, έχει πλέον είτε απαγορεύσει είτε θέσει κάποιου είδους περιορισμό στις εξαγωγές όλων των ποικιλιών του σιταριού.

Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο

Η Ινδία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρυζιού στον κόσμο, αντιπροσώπευε σχεδόν το 40% του παγκόσμιου εμπορίου ρυζιού το 2022, εξάγοντας 22 εκατομμύρια τόνους αξίας 9,66 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε 140 χώρες. Αυτό περιελάμβανε 4,5 εκατομμύρια τόνους ρυζιού μπασμάτι, 8 εκατομμύρια τόνους βρασμένο ρύζι, 6 εκατομμύρια τόνους λευκό ρύζι μη μπασμάτι και 3,5 εκατομμύρια τόνους σπασμένα ρύζι. ύμφωνα με το Al Jazeera

Και τώρα, εκτός από την απαγόρευση του ρυζιού στην Ινδία, υπάρχει ο φόβος, ότι η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ και το Πακιστάν – που μαζί αντιπροσωπεύουν το 30% των παγκόσμιων πωλήσεων ρυζιού – ενδέχεται να προβούν σε παρόμοιες απαγορεύσεις σε περίπτωση που οι καλλιέργειές τους πληγωθούν από το Ελ Νίνιο, το οποίο επέστρεψε για την πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια.

Έμποροι και επιστήμονες λένε ότι η έλλειψη ρυζιού, βασικό στοιχείο για περισσότερο από το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού, θα έχει επιπτώσεις στο σιτάρι, τα φασόλια σόγιας, το καλαμπόκι και τον αραβόσιτο, τα οποία χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατα ρυζιού τόσο για ανθρώπινη κατανάλωση όσο και για ζωοτροφές. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποτέλεσμα ντόμινο στη ζήτηση και τις τιμές όχι μόνο άλλων τροφίμων, αλλά και των καυσίμων.

Γιατί η Ινδία έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές ρυζιού;

Το ρύζι είναι βασικό προϊόν για περισσότερο από τον μισό πληθυσμό της Ινδίας. Η χώρα παράγει περίπου 135 εκατομμύρια τόνους ρυζιού ετησίως, περισσότερο από αρκετό για να καλύψει την εγχώρια ζήτηση περίπου 100-105 εκατομμυρίων τόνων. Αυτό περιλαμβάνει το ρύζι που διανέμει με επιδοτούμενα ποσοστά στους 800 εκατομμύρια φτωχούς της χώρας.

«Το επίπεδο του αποθέματός μας είναι πολύ, πολύ άνετο. Έχουμε περίπου 41 εκατομμύρια τόνους ρυζιού στις [δημόσιες] αποθήκες. Δεν έχουμε καμία έλλειψη. Αλλά η εγχώρια τιμή μας, με όλες τις άλλες τιμές των τροφίμων, έχει αυξηθεί», δήλωσε ο Samarendu Mohanty, ο περιφερειακός διευθυντής της Ασίας στο International Potato Center και ο οποίος προηγουμένως ήταν ο κύριος επιστήμονας στο International Rice Research Institute (IRRI) στις Φιλιππίνες.

Με τις παγκόσμιες τιμές να αυξάνονται λόγω του ρωσικού πολέμου στην Ουκρανία, οι τιμές του ρυζιού αυξήθηκαν περισσότερο από 10% στην Ινδία τον περασμένο χρόνο, είπαν αρκετοί έμποροι στο Al Jazeera.

Όμως, καθώς οι εγχώριες τιμές συνεχίζουν να παραμένουν υψηλές, η ινδική κυβέρνηση δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα εκφορτώσει 2,5 εκατομμύρια τόνους ρυζιού στην ανοιχτή αγορά σε μια προσπάθεια να χαλιναγωγήσει τις τιμές. Με πέντε τοπικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί πριν από τις εθνικές εκλογές τον Μάιο του επόμενου έτους, είναι πολιτικά κρίσιμο για την κυβερνώσα κυβέρνηση να διατηρήσει τις τιμές χαμηλά. Ως αποτέλεσμα, η ινδική απαγόρευση εξαγωγών είναι πιθανό να παραμείνει σε ισχύ μέχρι τότε, λένε οι ειδικοί.

Με πληροφορίες από Al Jazeera & Bloomberg News