Όταν βγάζεις από την “κοιλιά” τα διαθέσιμα

Οι επιμελείς ξέρουν πως παρακολουθώ από δημόσια στοιχεία τα διαθέσιμα του δημοσίου – από το τέλος 2017, όταν ξεκίνησε η ιστορία με το μαξιλάρι. Πρώτη φορά που υπεύθυνος κυβερνητικός παράγων έδωσε στοιχεία για τον τρόπο υπολογισμού και το ύψος των διαθεσίμων ήταν την 24/4/2020, ο τότε υπουργός Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ) κ. Σταϊκούρας, στη Βουλή. Η μεθοδολογία ήταν αυτή που χρησιμοποιούσα (και είχα αναφερθεί πλειστάκις), τα δε νούμερα που έδωσε συνέπιπταν με τα δικά μου, σε δεύτερο δεκαδικό.

Προ ημερών αναφέρθηκα σε μια ξαφνική αλλαγή, εντός του οικονομικού έτους, στα στοιχεία που δίδονται στο τριμηνιαίο Δελτίο Χρέους. Το επίσημο δελτίο, με τα απολογιστικά στοιχεία έγινε κατά το ήμισυ προπαγανδιστικό φυλλάδιο. Τα στοιχεία για τα διαθέσιμα αναφέρονται ως εκτιμήσεις. Τα πάντα στο δελτίο δίνονται με ακρίβεια “δεκάδος χιλιάδος” ευρώ, πλην των διαθεσίμων που δίδονται με ακρίβεια “εκατοντάδος εκατομμυρίου” ευρώ. Σαν κάποιος τα βγάζει από την “κοιλιά” του. Υπόλοιπα τραπεζικών λογαριασμών είναι, για το όνομα του θεού, δεν μπορεί να τα βρει ο συντάκτης;

Χτες βγήκε ο ισολογισμός της ΤτΕ – είναι διαθέσιμα τα στοιχεία καταθέσεων στις εμπορικές τράπεζες από τέλη Ιανουαρίου. Εφαρμόζοντας τη μεθοδολογία «Προκοπάκη – Σταϊκούρα», παίρνω τα συνολικά διαθέσιμα. Έχουμε και λέμε (στοιχεία 31/12/2023):

Καταθέσεις Γενικής Κυβέρνησης (τα ποσά σε εκατομμύρια)

• Εμπορικές τράπεζες: €6.835,70
• Τράπεζα Ελλάδος:   €25.726,54
• Σύνολο:                 €32.562,24

Στο Δελτίο Χρέους [Νο 112], αναφέρεται ως σύνολο διαθεσίμων το ποσόν των €33.600,00 εκατομμυρίων και δίδεται (πρώτη φορά) το “Καθαρό Αποτέλεσμα Χρέους Γενικής Κυβέρνησης”, βελτιωμένο κατά €971 εκατ. από τον Σεπτέμβριο του 2023. Έλα μου όμως που τα πραγματικά στοιχεία δείχνουν βολική απόκλιση της εκτίμησης διαθεσίμων κατά €1.038 εκατομμύρια. Αφήστε που στο “καθαρό αποτέλεσμα” απαξιοί ο συντάκτης να συμπεριλάβει τις πιστοποιημένες ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου – μόλις €2.8 δισ την 31/12/2023. Σε ένα προπαγανδιστικό φυλλάδιο “πετάς” εκτιμήσεις που σε κάνουν να φαίνεσαι τέλειος.

Από τον Σεπτέμβριο 2020 έχω αναφερθεί πως το παραπάνω σύνολο διαθεσίμων (υπόλοιπα λογαριασμών στις εμπορικές τράπεζες και την ΤτΕ) υπερ-εκτιμά τα πραγματικά διαθέσιμα κατά €3 δισ (μέσος όρος – ιστορικά από €1.2 έως €5.2 δισ). Η εξήγηση που μου είχε δοθεί από τα πλέον αρμόδια χείλη τον Σεπτέμβριο του 2020 ήταν “θα είναι το Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων” – κλίνω πως είναι ανεκτέλεστες εκταμιεύσεις δεσμευμένων πόρων. Το ζήτημα με τα συνολικά διαθέσιμα είναι ευρύτερο.

Το ποσόν των €33 δισ περιλαμβάνει τα πάντα όλα. Εάν για κάποιο λόγο ο ΥΠΟΙΚ θελήσει ή υποχρεωθεί να τα χρησιμοποιήσει στο σύνολό τους (πρβλ. μια κατάσταση αντίστοιχη του Ιουνίου 2015), την ίδια στιγμή το δημόσιο καταρρέει και κανένας οργανισμός ή υπουργείο δεν θα είναι σε θέση να πληρώσει οποιαδήποτε υποχρέωση. Οι δε ελεγκτές των εταίρων στις εκθέσεις τους, αναφέρονταν συχνά σε κεφάλαια που δεν είναι εύκολο να κινητοποιηθούν (hard to mobilise), €6 με €7 δισ. Τώρα δεν έχουμε ελεγκτές, μπορούμε να λέμε ό,τι θέλουμε.

Η μετατροπή του Δελτίου Χρέους σε προπαγανδιστικό φυλλάδιο

Επαναφέρω το ζήτημα πως η μετατροπή του Δελτίου Χρέους σε προπαγανδιστικό φυλλάδιο – όπως έχει γίνει – συσκοτίζει και μειώνει την ευκρίνεια των στοιχείων.  Γιατί το οικονομικό επιτελείο, ΥΠΟΙΚ/ΟΔΔΗΧ, δίνει εκτιμήσεις σε απολογιστικό Δελτίο; Εκτιμήσεις που κάπως φτιασιδώνουν την κατάσταση. Απολογισμός είναι, όχι γυμναστικές επιδείξεις σε “χωριό Ποτέμκιν”!

Αν θέλει η κυβέρνηση να συνεχίσει την πολιτική της αναφοράς τερατωδών διαθεσίμων, ας αναθέσει σε ανεξάρτητο φορέα (ανεξάρτητο από ΥΠΟΙΚ και ΟΔΔΗΧ), την εκπόνηση μεθοδολογίας υπολογισμού των διαθεσίμων (τι είναι πραγματικά διαθέσιμο, οι εισροές από την ΕΕ είναι διαθέσιμα μιας και θα εκταμιευθούν σύντομα, κλπ), για να υπάρχει στοιχειώδης αξιοπιστία.

Μα θα μου πείτε, τόσοι και τόσοι φορείς του εξωτερικού μιλάνε για διαθέσιμα της τάξεως του 19-20% του ΑΕΠ. Τι είπαν αυτοί για τα διαθέσιμα την 18/3/2020 που το spread εφτασε τις 425 μονάδες βάσης και το spread από το ιταλικό χρέος  ανέβηκε πάνω από 200 μονάδες βάσης; Οι φορείς δεν είπαν τίποτε, γιατί τότε μιλούσε το πραγματικό χρήμα που έπαιρνε τα ρίσκα του.