Η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοι τους συμφώνησαν να αποκλείσουν ορισμένες ρωσικές τράπεζες από το Swift, ένα διεθνές σύστημα πληρωμών, που χρησιμοποιείται από χιλιάδες χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η κίνηση στοχεύει να πλήξει το τραπεζικό δίκτυο της Ρωσίας και την πρόσβασή του σε κεφάλαια μέσω του Swift, το οποίο είναι κομβικό για την ομαλή συναλλαγή χρημάτων παγκοσμίως.
Τι είναι το Swift;
Το Swift (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) είναι η παγκόσμια οικονομική αρτηρία, που επιτρέπει την ομαλή και άμεση μεταφορά χρημάτων εκτός συνόρων. Δημιουργήθηκε το 1973, εδρεύει στο Βέλγιο και συνδέει 11.000 τράπεζες και ιδρύματα σε περισσότερες από 200 χώρες. Ωστόσο το Swift δεν είναι μια παραδοσιακή τράπεζα, αλλά είναι ένα συστήμα ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων που ενημερώνει τους χρήστες, πότε έχουν αποσταλεί και φτάσει οι πληρωμές.
Ποιος κατέχει και ελέγχει το Swift;
Το Swift δημιουργήθηκε από αμερικανικές και ευρωπαϊκές τράπεζες. Το δίκτυο ανήκει πλέον από κοινού σε περισσότερες από 2.000 τράπεζες και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Επιβλέπεται από την Εθνική Τράπεζα του Βελγίου (National Bank of Belgium), σε συνεργασία με μεγάλες κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (US Federal Reserve) και της Τράπεζας της Αγγλίας (Bank of England).
Πώς θα επηρεάσει τη Ρωσία η απαγόρευση από τη Swift;
Καθημερινά το Swift στέλνει περισσότερα από 40 εκατομμύρια μηνύματα, αλλάζοντας χέρια μεταξύ εταιρειών και κυβερνήσεων τρισεκατομμύρια δολάρια. Πάνω από το 1% αυτών των μηνυμάτων, αφορούν πληρωμές από τη Ρωσία. Σε αυτό το στάδιο, δεν είναι γνωστό ποιες ρωσικές τράπεζες θα αφαιρεθούν από τη Swift. Αυτό αναμένεται να ξεκαθαρίσει τις επόμενες μέρες.
Στόχος είναι οι ρωσικές εταιρείες να χάσουν την πρόσβαση στις κανονικές ομαλές και άμεσες συναλλαγές που παρέχει η Swift. Οι πληρωμές για την πολύτιμη ενέργεια και τα γεωργικά προϊόντα της θα διαταραχθούν σοβαρά. Οι τράπεζες πιθανότατα θα πρέπει να συναλλάσσονται άμεσα η μία με την άλλη, προσθέτοντας καθυστερήσεις και επιπλέον κόστη και τελικά, μειώνοντας σημαντικά έσοδα της ρωσικής κυβέρνησης.
Η δήλωση από την ΕΕ, τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και άλλους ανέφερε ότι η κίνηση θα «διασφαλίσει ότι αυτές οι τράπεζες θα αποσυνδεθούν από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα βλάψει την ικανότητά τους να λειτουργούν παγκοσμίως». Οι εταιρείες που χρωστούσαν χρήματα από τη Ρωσία θα έπρεπε να βρουν εναλλακτικούς τρόπους πληρωμής. Ο κίνδυνος διεθνούς τραπεζικού χάους είναι πολύ μεγάλος, λένε ορισμένοι. Μια πρώτη εκτίμηση αναφέρει, ότι η αποκοπή της Ρωσίας από τη Swift θα μπορούσε να συρρικνώσει την οικονομία της κατά 5% – 7%.
Η Ρωσία είχε απειληθεί με απέλαση απο το Swift και το 2014, όταν προσάρτησε την Κριμαία. Τότε είχε δηλώσει, ότι η κίνηση αυτή θα ισοδυναμούσε με κήρυξη πολέμου. Οι δυτικοί σύμμαχοι δεν προχώρησαν, αλλά η απειλή ώθησε τη Ρωσία να αναπτύξει το δικό της σύστημα διασυνοριακών μεταφορών, ένα Εθνικό Σύστημα Καρτών Πληρωμών, γνωστό ως Mir, για την επεξεργασία πληρωμών με κάρτα. Ωστόσο, λίγες ξένες χώρες το χρησιμοποιούν αυτήν τη στιγμή.
Γιατί η Δύση έχει διχαστεί για το Swift;
Να σημειώσουμε ότι Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία ήταν απρόθυμες να λάβουν μέτρα κατά της χρήσης του Swift από τη Ρωσία. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι η Ρωσία είναι ο κύριος προμηθευτής πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η εύρεση εναλλακτικών προμηθειών δεν θα είναι εύκολη. Με τις τιμές της ενέργειας ήδη να εκτοξεύονται, η περαιτέρω αναταραχή είναι κάτι που πολλές κυβερνήσεις θέλουν να αποφύγουν.
Η Swift βοηθά στο να καταστήσει εφικτό το ασφαλές διεθνές εμπόριο για τα μέλη της και υποτίθεται ότι παίρνει θέση σε διαφωνίες, ενώ αναφέρει, ότι δεν έχει καμία επιρροή στις κυρώσεις και οποιαδήποτε απόφαση για την επιβολή τους ανήκει στις κυβερνήσεις.
moneyview.gr με πληροφορίες απο ΒΒC