Πως έφτασε στην κατάρρευση η Silicon Valley Bank;

Μεγάλη ανησυχία προκαλούν στη διεθνή κοινότητα τις τελευταίες μέρες, τόσο η κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB), της 16ης μεγαλύτερης τράπεζας των Ηνωμένων Πολιτειών, όσο και η πτώχευση της Signature Bank, της οποίας οι καταθέσεις φτάνουν τα 90 εκατ. δολάρια, καθώς φέρνουν στο προσκήνιο φόβους για πιθανά «ντόμινο» στον τραπεζικό κλάδο.

Η SVB ήταν η μεγαλύτερη τράπεζα, όσον αφορά τις καταθέσεις στη Silicon Valley, καλύπτοντας τις οικονομικές ανάγκες κυρίως νεοφυών εταιρειών τεχνολογίας σε όλο τον κόσμο, προτού μια σειρά άτυχων επενδυτικών αποφάσεων την οδηγήσουν στην κατάρρευσή της.

Το χρονικό της κατάρρευσης της SVB

Η κατάρρευση της τράπεζας ξεκίνησε από το φαινόμενο των «μαζικών αναλήψεων».  Το 2020 «ελέω πανδημίας» ξεκινά μια χρυσή περίοδο για τις νεοφυείς επιχειρήσεις και τις εταιρείες τεχνολογίας, καθώς μερίδα των καταναλωτών ξοδεύουν σημαντικά ποσά σε gadget και ψηφιακές υπηρεσίες. Την περίοδο αυτή πολλές εταιρείες τεχνολογίας διοχετεύουν την ρευστότητα τους στην SVB καταθέτοντας τα χρήματα τους.

Στη συνέχεια η SVB προχωρά σε επενδύσεις σε μακροχρόνια κρατικά ομόλογα και σε χρεόγραφα σταθερού επιτοκίου τα οποία καλύπτονταν από την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Όμως τα ομόλογα έχουν αντίστροφη σχέση με τα επιτόκια. ‘Όταν τα επιτόκια αυξάνονται, οι τιμές των ομολόγων πέφτουν. Έτσι, όταν η Federal Reserve άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, το χαρτοφυλάκιο ομολόγων της SVB άρχισε να χάνει σημαντική αξία.

Εάν η SVB μπορούσε να κρατήσει αυτά τα ομόλογα για αρκετά χρόνια μέχρι να λήξουν, τότε θα λάμβανε πίσω το κεφάλαιό της. Ωστόσο, καθώς οι οικονομικές συνθήκες επιδεινώθηκαν τον τελευταίο χρόνο, με τις εταιρείες τεχνολογίας να επηρεάζονται σημαντικά, πολλοί από τους πελάτες της τράπεζας άρχισαν να προχωρούν σε αναλήψεις.

Τότε ξεκινά το ζήτημα για την SVB, καθώς στην προσπάθεια της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα ρευστότητας, άρχισε να πουλά ορισμένα από τα ομόλογά της με μεγάλες απώλειες, τρομάζοντας τους επενδυτές και τους πελάτες.

H μοιραία ανακοίνωση για την αύξηση κεφαλαίου

Η τράπεζα παίρνει την απόφαση να πουλήσει ομόλογα αξίας 21 δις δολαρίων, κάτι που της επέφερε πραγματικές ζημιές αξίας 1,8 δις δολαρίων. Στην πλειονότητα τους τα συγκεκριμένα ομόλογα έφεραν απόδοση 1,79% σε μια χρονική στιγμή, όπου τα επιτόκια στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τις πρόσφατες αυξήσεις επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα (FED) της χώρας αυξήθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα.

Χρειάστηκαν δύο μέρες από τη στιγμή που αποκάλυψε, ότι είχε πουλήσει στοιχεία από το χαρτοφυλάκιο της, για να ξεκινήσει η κατάρρευσή. Στις 8 Μαρτίου η SVB ανακοινώνει αύξηση κεφαλαίου 200 δις δολαρίων. Στην ανακοίνωσή της αναφέρει, ότι προχωρά σε αυτή την ενέργεια για  να καλύψει μια «τρύπα» που προκλήθηκε από την πώληση του ζημιογόνου χαρτοφυλακίου ομολόγων της.

Το εγχείρημα αυτό, όπως αποδείχθηκε, είχε τελικά τα αντίθετα αποτελέσματα. Αρκετοί επενδυτές επιχειρηματικών κεφαλαίων έτρεξαν για μαζική ανάληψη κεφαλαίων από την τράπεζα, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη τραπεζική πτώχευση στις ΗΠΑ από την παγκόσμια οικονομική κρίση.

Σε αντίθεση με μια τράπεζα λιανικής που εξυπηρετεί επιχειρήσεις και νοικοκυριά, οι πελάτες της SVB είχαν πολύ μεγαλύτερους λογαριασμούς. Αυτό σήμαινε ότι το bank run ήταν πολύ πιο γρήγορο.

Ωστόσο, οι αμερικανικές αρχές χαρακτήρισαν τόσο την SVB, όσο και τη Signature Bank ως συστημικές τράπεζες, κάτι που τους δίνει το δικαίωμα να προστατεύσουν όλες τις καταθέσεις, σε μια προσπάθεια καθησυχασμού των επενδυτών και αποφυγής άλλων καταρρεύσεων τραπεζών

Η κατάρρευση αυτών των δύο τραπεζών δεν φαίνεται να επηρεάζει ούτε την Ευρώπη, ούτε και την Ελλάδα. Οι μηχανισμοί που επιβλέπουν τις μεγάλες συστημικές τράπεζες στην «γηραιά ήπειρο» είναι ιδιαίτερα αυστηροί, καθώς επιβάλλουν συγκεκριμένους όρους διατήρησης αποθεμάτων σε σχέση με τις τράπεζες.

Το πιο μακροπρόθεσμο ερώτημα στις διεθνείς αγορές είναι εάν η ευπάθεια της SVB στην αύξηση των επιτοκίων μπορεί να επηρεάσει και άλλες τράπεζες μέσω της υπερέκθεσης σε μια πτώση των τιμών των ομολόγων.